|
การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ โดยใช้แนวทางโรงเรียนวิถีพุทธ (นายประยุทธ์ ชัยพัฒนเวช)
|
บทคัดย่อ
ชื่อเรื่อง การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ โดยใช้แนวทางโรงเรียนวิถีพุทธ
สำหรับนักเรียนโรงเรียนเทศบาลบ้านไผ่
ผู้วิจัย นายประยุทธ์ ชัยพัฒนเวช ตำแหน่ง รองผู้อำนวยการสถานศึกษา
วิทยฐานะ รองผู้อำนวยการชำนาญการพิเศษ
สถานศึกษา โรงเรียนเทศบาลบ้านไผ่ สังกัดเทศบาลเมืองบ้านไผ่ อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น
ปีที่ศึกษา 2567
การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษากระบวนการ และศึกษาผลการพัฒนาคุณลักษณะ
อันพึงประสงค์ โดยใช้แนวทางโรงเรียนวิถีพุทธ สำหรับนักเรียนโรงเรียนเทศบาลบ้านไผ่ปีการศึกษา
2567 ใน 2 วงรอบ วงรอบละ 1 ภาคเรียน มีขั้นตอนวงรอบ คือ การวางแผน การปฏิบัติตามแผน
การสังเกตผล และการสะท้อนผล กลุ่มผู้ให้ข้อมูล คือ ครู คณะกรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครอง
ครูหมู่บ้าน และนักเรียน รวมทั้งสิ้น 486 คน กลุ่มเป้าหมายในการพัฒนา คือ นักเรียนชั้นมัธยม
ศึกษาตอนต้นและตอนปลาย รวม 196 คน เครื่องมือสำหรับเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถาม
2 ฉบับ แบบสัมภาษณ์ 2 ฉบับ แบบสังเกต 1 ฉบับ และแบบประเมิน 1 ฉบับ การวิเคราะห์ข้อมูล
เชิงคุณภาพ ใช้เทคนิคการตรวจสอบแบบสามเส้าหลายมิติ ข้อมูลเชิงปริมาณวิเคราะห์โดยใช้สถิติ คือ
ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยปรากฏ ดังนี้
1. กระบวนการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนได้นำรูปแบบการวิจัย
เชิงปฏิบัติการ มาประยุกต์ใช้ในการดำเนินงาน โดยเน้นให้ผู้ที่เกี่ยวข้องเข้ามามีส่วนร่วม ประกอบด้วย
4 ขั้นตอน คือ (1) ขั้นการวางแผน ในวงรอบที่ 1 ได้ดำเนินการประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อวิเคราะห์
สภาพปัจจุบันของโรงเรียน ปรับปรุงคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน และกำหนดกลยุทธ์การพัฒนา 15 กิจกรรม คือ กิจกรรมยิ้มไหว้ทักทายกัน กิจกรรมวันแห่งความรัก กิจกรรมครอบครัวอบอุ่นด้วยธรรมะ กิจกรรมกีฬาเที่ยงวัน กิจกรรมเสียงธรรมตามสายปลุกกายใจให้ตื่น กิจกรรมปลูกวินัย
ใช้จ่ายด้วยปัญญา เก็บรักษาด้วยการออม กิจกรรมสัตย์สัญญา กิจกรรมวัดในโรงเรียน กิจกรรมครูหมู่บ้านร่วมด้วยช่วยกัน กิจกรรมธนาคารความดี กิจกรรมบทร้อยกรองเพื่อชาติไทย กิจกรรมส่งเสริม
รักการอ่าน กิจกรรมพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมสุดสัปดาห์ กิจกรรมโครงงานคุณธรรม จริยธรรม
และกิจกรรมแหล่งผลิตคนดีศรี ท.บ.ไผ่ ส่วนในวงรอบที่ 2 ได้ปรับปรุง เพิ่มความเข้มของการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ การติดตาม ประเมินผลในแต่ละกิจกรรมและทุกขั้นตอน (2) ขั้นการปฏิบัติตามแผนในวงรอบที่ 1 ได้ดำเนินงานตามแผนโดยใช้กลยุทธ์ 15 กิจกรรม ตลอดภาคเรียนที่ 1
วงรอบที่ 2 ยังคงใช้กลยุทธ์เดิม พัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนตลอดภาคเรียนที่ 2
โดยเพิ่มความเข้มของการพัฒนา การติดตาม ประเมินผลในแต่ละกิจกรรม (3) ขั้นการสังเกตผล
วงรอบที่ 1 ที่เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสอบถาม การสังเกต และการสัมภาษณ์ พบว่า นักเรียน
ส่วนใหญ่มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ แต่นักเรียนบางคนยังขาดวินัย มาโรงเรียนสาย ในวงรอบที่ 2
จากการรวบรวมข้อมูล พบว่า นักเรียนแสดงพฤติกรรมตามคุณลักษณะอันพึงประสงค์เพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านความมีวินัย และด้านความเป็นไทย นักเรียนปฏิบัติตามข้อตกลงในการแสดงความเคารพต่อพระพุทธรูปในโรงเรียน เคารพสถาบันเคารพครู เคารพกันและกัน
บทคัดย่อ (ต่อ)
แต่งกายให้ถูกต้องตามระเบียบ เป็นคนอ่อนน้อมถ่อมตน ได้แสดงออกด้วยท่าทีความเป็นกัลยาณมิตร ส่งผลให้ไม่มีการทะเลาะวิวาท สร้างความพึงพอใจแก่ครู ผู้ปกครอง และคนในชุมชน (4) ขั้นการสะท้อนผล ในวงรอบที่ 1 เมื่อสิ้นสุดภาคเรียนที่ 1 ผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง เนื่องมาจากบางกิจกรรมยังไม่สามารถดำเนินงานให้บรรลุวัตถุประสงค์
ได้ทั้งหมด นักเรียนยังไม่ตระหนักถึงความสำคัญของการร่วมกิจกรรมหรือกิจกรรมต่าง ๆ ยังขาด
การบูรณาการไปสู่กิจกรรมการเรียนการสอนอย่างแท้จริง วงรอบที่ 2 นักเรียนแสดงพฤติกรรมตามคุณลักษณะอันพึงประสงค์ในระดับมากขึ้น โดยเฉพาะด้านความมีวินัย และด้านความเป็นไทย ทำให้
ไม่มีการทะเลาะวิวาทกันระหว่างนักเรียนกับนักเรียน และนักเรียนกับบุคคลอื่นอีก รวมทั้งสร้างความ
พึงพอใจแก่ครู ผู้ปกครอง และชุมชน
2. ผลการดำเนินงานพบว่า เมื่อสิ้นสุดภาคเรียนที่ 1 การดำเนินงานกิจกรรมโดยรวม
อยู่ในระดับปานกลาง และสิ้นสุดภาคเรียนที่ 2 พบว่า การดำเนินงานกิจกรรมโดยรวมอยู่ในระดับมาก และผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียน เมื่อสิ้นสุดภาคเรียนที่ 1 นักเรียน
มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์โดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง และนักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ระดับดีขึ้นไปน้อยกว่าร้อยละ 80 ไม่ผ่านเกณฑ์พัฒนา ส่วนเมื่อสิ้นสุดภาคเรียนที่ 2 นักเรียน
มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์โดยรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า อยู่ในระดับมาก
ทุกด้าน เรียงค่าเฉลี่ยจากสูงไปหาต่ำ ได้แก่ ด้านความมีน้ำใจ ด้านความเป็นไทย ด้านการบริโภค
ด้วยปัญญา ด้านการใฝ่เรียนรู้ และด้านความมีวินัย รวมทั้งนักเรียนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์
ระดับดีขึ้นไปมากกว่าร้อยละ 80 และผ่านเกณฑ์พัฒนาที่กำหนดไว้
ทั้งนี้ จากการพัฒนาส่งผลให้นักเรียนโรงเรียนเทศบาลบ้านไผ่มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์
ตามที่โรงเรียนกำหนดให้เกิดขึ้นในตัวนักเรียนอยู่ในระดับสูงมากขึ้น เป็นผลให้เกิดการพัฒนานักเรียน
แบบองค์รวมทั้งด้านสติปัญญา และด้านคุณธรรม จริยธรรม อันจะนำไปสู่การเป็นแบบอย่างที่ดี
แก่บุคคลอื่น สร้างความมั่นคง และความสงบสุขของสังคมไทยและโลกต่อไป
|
 ดาวน์โหลดไฟล์
|
โพสเมื่อ :
11 ธ.ค. 2568,15:08
อ่าน 21 ครั้ง
|
คณะผู้บริหาร 
